Wydawca: Izba Architektów RP
Nagranie powstało dzięki wsparciu finansowemu sponsorów, firmom: FAKRO Sp. z o.o. oraz WSC Witold Szymanik i S-ka Sp. z o.o.
Tłumaczenie z łacińskiego oryginału: prof. Kazimierz Feliks Kumaniecki
Czyta: Adam Ferency
Rzymski architekt Witruwiusz, a prawdopodobnie Marcus Vitruvius Pollio, urodził się ok. 70 roku p.n.e. Znany jest jako twórca jedynego zachowanego z czasów antycznych traktatu dotyczącego architektury, urbanistyki i sztuki budowlanej starożytnych Greków i Rzymian, a mianowicie „De architectura libri decem" („O architekturze ksiąg dziesięć”). Szacuje się, że dzieło powstało pomiędzy rokiem 20 a 10 p.n.e. i zostało zadedykowane cesarzowi Augustowi. Dzieło, zapomniany już w starożytności, został na nowo odkryty w średniowieczu, by stać się jednym z ważniejszych katalizatorów renesansu i punktem odniesienia dla twórczości następnych pokoleń architektów i kolejnych epok w architekturze, aż do końca XIX wieku. Traktat Witruwiusza jest bez wątpienia najważniejszą książką o europejskiej architekturze i urbanistyce, która poprzez swą wielowątkowość i złożoność stanowi skarb kultury.
Dzieło to jest kopalnią wiedzy na temat ówczesnej techniki budowlanej, geometrii, technologii, zwyczajów, geografii, astronomii, akustyki, historii, relacji społecznych, klimatu, flory, medycyny czy wizji otaczającego świata. Zostało w nim sformułowane również wiele prawd, które pozostają aktualne do dziś. Przykładem jest tzw. triada witruwiańska opisująca dobrą architekturę trzema słowami: użyteczność, trwałość, piękno (firmitas, utilitas, venustas). Umiejętności łączenia tych cech oczekuje się od projektantów do dziś.
Z dzieła Witruwiusza wyłania się zawód architekta jako profesja o zaskakująco aktualnym do dziś zakresie obowiązków oraz specyficznym obszarze wiedzy i relacji z klientem. Architekt, by dobrze wykonywać swój zawód, musi zarówno być praktykiem, jak i posiadać wiedzę teoretyczną z wielu różnych dyscyplin. Powinien ją wykorzystywać nie tylko dla klienta, lecz także na rzecz dobra szeroko rozumianego społeczeństwa.
Tekst Witruwiusza był uzupełniony rysunkami, które niestety nie zachowały się do naszych czasów. W nowożytnych wydaniach zawsze próbowano odtwarzać brakujące ilustracje, czego przykładem jest słynny rysunek „człowieka witruwiańskiego” autorstwa Leonarda da Vinci.
Prezentowany tekst jest drugim polskim przekładem. To tłumaczenie prof. Kazimierza Feliksa Kumanieckiego z 1956 roku, z tekstu łacińskiego opracowanego przez F.Krohna na podstawie kilku zachowanych kodeksów. Niestety w niektórych fragmentach dzieła nie udało się zrekonstruować.
Całość składa się z 10 ksiąg poświęconych kolejno:
Przybliżając traktat Witruwiusza potwierdzamy, że relacje człowiek, społeczeństwo i nasze otoczenie są niezmienne, a rośnie – z upływem czasu - tylko ich intensywność.
