Budynki odpowiadają za ponad jedną trzecią emisji gazów cieplarnianych w UE. To od nas architektów zależy czy poprawimy tę sytuację. Potrzeba niezbędnych zmian i konkretnych działań aby temu przeciwdziałać , jest różnie przyjmowane tak przez kręgi konserwatywnego społeczeństwa jak i część naszego architektonicznego środowiska. Jednak jako samorząd powinniśmy wiedzieć co szykuje się w prawodawstwie unijnym , które w konsekwencji ma wpływ na polskie prawo oraz jakie są możliwości tych zmian niezależnie od naszych poglądów.
Pozostaje pytanie jakie będzie kierunek zmian w UE po wyborach parlamentarnych w obliczu umocnienia znaczenia partii konserwatywnych ? jak zmieni się proporcja głosów za i przeciw ?
TŁO:
W dniu 12 marca 2024 r. Parlament Europejski formalnie przyjął porozumienie polityczne (1) osiągnięte z Radą UE w sprawie przeglądu dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD). Po formalnym zatwierdzeniu przez Radę UE (data do ustalenia) dyrektywa zostanie opublikowana w Dzienniku Urzędowym UE.
OGÓLNA REAKCJA ASA
W komunikacie prasowym ACE (2) publicznie pogratulowała Parlamentowi tego historycznego głosowania, które toruje drogę do wdrożenia dyrektywy EPBD przez państwa członkowskie. ACE uważa, że międzyinstytucjonalne porozumienie zawarte w grudniu ubiegłego roku stanowi wyważony kompromis między początkowymi stanowiskami współprawodawców. Zawiera ono pozytywne elementy, na których zawód architekta może się oprzeć, aby zarówno obniżyć emisję dwutlenku węgla w zasobach budowlanych UE, jak i zrealizować ambicje ruchów New European Bauhaus i Davos Baukultur w zakresie wysokiej jakości środowiska życia. ACE z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie do Dyrektywy wymogu obliczania potencjału tworzenia efektu cieplarnianego (GWP) w cyklu życia nowych budynków (od 2028 r. dla wszystkich nowych budynków o powierzchni użytkowej większej niż 1000 metrów kwadratowych; a od 2030 r. dla wszystkich nowych budynków). Wskaźnik, który wskaże ogólny wkład budynku w emisje prowadzące do zmian klimatycznych, jest pierwszym krokiem w kierunku większego uwzględnienia całego cyklu życia budynków i gospodarki o obiegu zamkniętym. ACE jest również zadowolona z faktu, że wymogi dotyczące wprowadzenia minimalnych standardów charakterystyki energetycznej (MEPS) zostały utrzymane dla sektora niemieszkaniowego - podczas gdy współustawodawcy zdecydowali się na bardziej elastyczne, tak zwane podejście "trajektorii" dla sektora mieszkaniowego. Tekst wprowadza kilka innych ulepszeń, w tym krajowe plany renowacji budynków, Paszport Renowacji, wprowadzenie punktów kompleksowej obsługi i większe uwzględnienie jakości środowiska w pomieszczeniach. Szczególnie ważne będzie zaangażowanie architektów w działalność punktów kompleksowej obsługi. Niestety, w dyrektywie EPBD brakuje jasności, jeśli chodzi o świadectwa charakterystyki energetycznej (EPC), ponieważ tekst pozostawia państwom członkowskim elastyczność w wyborze rozkładu skali na poziomie krajowym, podważając początkowe ambicje dotyczące większej porównywalności wskaźników sprawozdawczości w państwach członkowskich. Co najważniejsze, aby EPC służyły jako narzędzie zapewniania jakości w zakresie wydajności budynków, powinny one wymagać uzgodnienia obliczonej wydajności z danymi powykonawczymi i operacyjnymi. Jest to niezbędne, aby EPC stały się znaczącym wskaźnikiem prawdopodobnych oszczędności energii i emisji dwutlenku węgla oraz stanowiły solidną podstawę zachęt finansowych zarówno dla modernizacji, jak i nowej budowy.
