Zespół mieszkaniowy Niezłomne Matki został zaprojektowany przez lwowską pracownię Sulyk Architekci z myślą o przesiedlonych kobietach z dziećmi i ciężarnych, które po rosyjskiej inwazji na Ukrainę utraciły swoje domy lub zostały zmuszone do ich opuszczenia.
Kompleks – położony w spokojnej okolicy Lwowa, w pobliżu zrewitalizowanego parku – pokazuje, że obiekty będące schronieniami tymczasowymi mogą stać się częścią dobrej, miejskiej architektury. Jako założenie projektu i realizacji przyjęto możliwość zmiany przeznaczenia budynków wtedy, gdy nie będzie już potrzeby zakwaterowania w nich osób przesiedlonych. Wnętrza zostaną wówczas wykorzystane na potrzeby społeczności miejskiej i zaczną funkcjonować jako np. świetlica dla dzieci lub schronisko.
Dwa domy stanowiące swoje lustrzane oblicze scala przestrzeń podwórka. Poniżej terenu zamienia się ono w park z placem zabaw, boiskiem, ze ścieżkami spacerowymi i z jeziorem.
Łączna powierzchnia dwupiętrowych budynków wynosi 1300 m2. Każdy z nich ma 13 pokoi i może bez trudu pomieścić od 26 do 52 osób. W obu domach znajdują się też pomieszczenia wspólne: dwie oddzielne kuchnie robocze i jadalnia z otwartą przestrzenią sięgającą dachu, przechodzącą w dużą zieloną loggię z dostępem do zewnętrznego ogrodu. Na każdym piętrze znajdują się bloki łazienkowo-toaletowe, a na drugim – przeszklona strefa wypoczynkowa do zajęć grupowych i pracy zdalnej.
Sylwetki budynków przypominających tradycyjne chaty podświadomie przywołują na myśl – zwłaszcza w przypadku dzieci – prawdziwy dom. Ten ważny psychologiczny aspekt tymczasowego schronienia bardzo pomógł w osiągnięciu celu, jakim było zapewnienie poczucia bezpieczeństwa.
Każdy z budynków został zaprojektowany na planie prostokąta i usytuowany tak, aby znajdująca się na jego krańcu loggia była zwrócona w stronę parku. Jasny kolor elewacji delikatnie odcina się na tle nieba, a jednocześnie podkreśla kolor otaczającej zieleni.
Konstrukcję wykonano z drewnianych belek i słupów, izolowanych wełną mineralną. Od strony zewnętrznej domy pokrywa jasnoszara falista blacha, a do wykończenia ścian wewnętrznych oraz sufitów zastosowano drewnianą sklejkę. Na froncie znajdują się rytmiczne drewniane kolumny, pokryte półprzezroczystym poliwęglanem. Wejście do każdego z domów zaakcentowano jednospadowym trójkątnym gzymsem z przeszkleniem.
Zespół obiektów, zaprojektowany i wybudowany w realiach trwającej wojny, wymagał prostej i zwięzłej architektury, którą można było zrealizować szybko i przy ograniczonym budżecie.
Obiekt został nominowany do Mies van der Rohe Award 2024 (Ukraina). ■
Pracownia projektowa: Sulyk Architekci, Taras Sulyk, Kateryna Kaletynets
Zamawiający: Urząd Miasta Lwowa
Darczyńca: Misja Międzynarodowa
Powierzchnia całkowita: 1300 m2
Czas budowy: 3 miesiące (2022 r.)
Tekst: Beata Stobiecka (na podstawie opisu pracowni Sulyk Architekci)
Zdjęcia: Halyna Kuchmanych
Ilustracje: Sulyk Architekci
