We wrześniu 2024 r., w związku z ogłoszonym stanem klęski żywiołowej na niektórych obszarach województwa dolnośląskiego, DSOIA RP wyszła z inicjatywą zorganizowania grup roboczych, uczestniczących w pracach inwentaryzacyjnych i ocenie szkód powstałych w budynkach.
Przejście fali kulminacyjnej przez tereny zabudowane spowodowało ogrom zniszczeń w wielu dolnośląskich powiatach i gminach, co nie pozwoliło okręgowej izbie pozostać obojętną. W wyniku ustaleń pomiędzy Anną Kościuk, przewodniczącą Dolnośląskiej Okręgowej Izby Architektów RP, i Piotrem Zyburą, prezesem Stowarzyszenia Architektów Polskich o. Wrocław, zaapelowano do wrocławskiego środowiska architektonicznego o społeczne wsparcie i udzielenie pomocy na terenach popowodziowych poprzez dołączenie do tworzących się grup ekspertów. Ich działania mają szczególne znaczenie dla obiektów zabytkowych i cennych kulturowo, które ucierpiały wskutek powodzi. Wszelka pomoc poszkodowanym jest w tym zakresie niezwykle istotna, ponieważ wymaga fachowej wiedzy, a właśnie taką dysponują architekci IARP.
Na apel odpowiedziało ponad 50 projektantów – architektów IARP. Tak znaczący odzew pozwolił rozpocząć działania ratujące dolnośląskie zabytki jak najszybciej i jak najlepiej. Na podstawie Zarządzenia Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków nr 30/24 z dnia 30 września 2024 r. powstał Zespół roboczy do oszacowania rozmiarów i charakteru strat w dziedzictwie kulturowym i zabytkach Dolnego Śląska, spowodowanych powodzią, oraz określenia szacunkowych kosztów robót budowlanych, remontów i prac konserwatorskich niezbędnych do usunięcia tych szkód.
Zespół w składzie:
powołał kilkanaście grup roboczych oraz ustalił terminy wyjazdów, miejsca i harmonogram prac, uzgadniając działania z władzami samorządowymi oraz Dolnośląskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Na przedmiot badań wybrano obiekty w Lądku-Zdroju: kościół Narodzenia NMP oraz zlokalizowane na rynku kamienice nr 1, 2, 3 i 6.
Pierwszy wyjazd na tereny popowodziowe, zorganizowany przez DSOIA RP w uzgodnieniu z DWKZ, odbył się 2 października 2024 r. Wzięła w nim udział Grupa Robocza nr 1, która miała na celu przeprowadzenie inwentaryzacji szkód, ocenę uszkodzeń oraz określenie wytycznych w zakresie robót budowlanych, prac remontowych i konserwatorskich (na podstawie pomiarów). Działaniami objęto kamienice o numerach od 1 do 6, znajdujące się w rejestrze zabytków (na zdjęciach).
W dalszym harmonogramie terminy wyjazdów wyznaczono na 11 i 17 października, a następnie na każdy kolejny czwartek października i listopada, z kontynuacją do końca grudnia 2024 r. Wyjazdy zostały zaplanowane tak, aby za każdym razem uczestniczyła w nich inna grupa architektów (Grupa Robocza nr 2, Grupa Robocza nr 3 itd.).
Projektanci – po wykonaniu pomiarowej, opisowej, fotograficznej i skanerowej inwentaryzacji szkód i zniszczeń – zostali zobowiązani do wypełnienia ankiety przewidzianej dla każdego badanego obiektu, opracowanej specjalnie w tym celu we współpracy z WKZ. Dokument jest taki sam dla wszystkich budynków, jednak rodzaj szkód, ich skala i zakres okazują się różne. Każda ankieta mówi o stopniu zniszczenia oraz podaje orientacyjny koszt naprawczej dokumentacji projektowej. Pozycja określająca wydatki na prace remontowe chwilowo nie może być wypełniana, ponieważ jest to zależne od zaproponowanego w projekcie zakresu i rodzaju działań. Do każdej ankiety są załączane fotografie opisanych szkód oraz/lub ich skany. Przygotowana w ten sposób dokumentacja trafia do Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz do burmistrza Lądka-Zdroju (do 16 października była również przekazywana do sztabu kryzysowego). Stanowi ona podstawę do decyzji finansowych, projektowych i remontowych, dotyczących zniszczonych budynków.
Dodatkowo SARP o. Wrocław, w partnerstwie z DSOIA, pragnąc wesprzeć mieszkańców regionów dotkniętych powodzią, opracowało dwie instrukcje postępowania przy pracach renowacyjnych po zalaniu budynku wodą powodziową, zawierające podstawowe wytyczne dla procedur osuszania i remontowania uszkodzonych obiektów. Dokumenty sporządzono przy konsultacji merytorycznej z ekspertami z Polskiego Stowarzyszenia Mykologów Budownictwa oraz wykorzystaniu fachowych źródeł. Instrukcje zostały rozesłane do władz wszystkich poszkodowanych miejscowości i przekazane członkom SARP i DSOIA w celu jak najszerszej i jak najpilniejszej dystrybucji wśród mieszkańców terenu popowodziowego, którym informacje te mogłyby się przydać przy odbudowie zniszczeń. Kolejne materiały pomocnicze będą sukcesywnie przygotowywane i dostarczane na poszkodowane obszary. ■
Na zdjęciach uwieczniono członków Grupy Roboczej nr 1 w czasie prac i wizji lokalnej 2 października 2024 r. w Lądku-Zdroju.
Tekst: na podstawie materiałów DSOIA RP, SARP o. Wrocław
_6748e6c66d535.jpg)
_6748e690b02bd.jpg)
_6748e668b5405.jpg)
