W ostatnim czasie odbyło się kilka ważnych posiedzeń komisji oraz podkomisji sejmowych, w których czynny udział wzięli przedstawiciele Krajowej Rady Izby Architektów RP.
W dniu 13 marca br. odbyło się posiedzenie sejmowej Komisja Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu. Przedmiotem obrad była informacja Sekretarz Stanu w MKiDN Bożeny Żelazowskiej na temat realizacji ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami wraz z propozycjami jej nowelizacji. Strona społeczna przedstawiła uwagi do ustawy oraz główne obszary, które wymagają pilnej reakcji legislacyjnej. Wnioski i postulaty zgłaszane było podczas obrad komisji, jak i pisemnie, po jej zakończeniu.
Krajowa Rada zwracała uwagę na potrzebę doprecyzowania przepisów ustawy o ochronie zabytków w ten sposób, aby nie budziło wątpliwości, że warunki inwestycji w obiekcie zabytkowym, określone w zaleceniach konserwatorskich są wiążące dla organu wydającego później tzw. pozwolenie konserwatorskie.
Zwrócono również uwagę, że problematyczne, ale i nieznajdujące podstaw z punktu widzenia ochrony zabytków jest wymaganie pozwolenia konserwatorskiego co do robót budowlanych przy obiekcie, który nie jest objęty indywidualną ochroną i nie posiada wartości zabytkowej, historycznej czy artystycznej, a znajduje się na obszarze objętym ochroną (sam obiekt nie jest objęty ochroną indywidualną). Zdarza się, że na terenie historycznego układu urbanistycznego czy ruralistycznego znajdują się budynki nie posiadające historycznego, jak równie artystycznego znaczenia (często są to budynki współczesne), a pomimo to służby konserwatorskie wymagają zgody na ich przekształcenia.
Podczas obrad komisji, ze strony WKZ zwracano uwagę na sprawę kompetencji architektonicznych WKZ. Zdecydowana większość zabytków nieruchomych w Polsce to zabytki architektury i budownictwa. Stąd zasadne jest, aby osoby wydające decyzje – pozwolenia konserwatorskie posiadały właściwe przygotowanie merytoryczne. Postulat ten od lat zgłasza KRIA RP.
Dodatkowo KRIA RP zwraca również uwagę, że odkrycia archeologiczne reliktów architektury i budownictwa wymagają zaewidencjonowania geodezyjnego. Podkreślono, że pojęcia prac konserwatorskich i robót budowlanych powinny zostać poddane zredefiniowaniu. O klasyfikacji decydować powinien cel wykonywanej czynności. np. konstrukcyjne wzmocnienie zabytkowego stropu mające na celu jego zachowanie i uratowanie powinno być uznane za pracę konserwatorską, wykonanie tynków renowacyjnych dolnej partii elewacji jest robotą budowlaną, niezależnie od tego, kto wykonał czynność firma konserwatorska, czy budowlana, a zespolenie spękanego muru jest pracą konserwatorską, jeżeli prowadzi do zachowania tego zabytkowego muru.
Na marginesie zwrócono uwagę, że konieczne jest wyłączenie spod niektórych wymagań rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie obiektów objętych ochroną konserwatorską.
Z kolei 20 marca br. odbyło się, kolejne już, posiedzenie sejmowej podkomisji stałej do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej oraz poczty, której przedmiotem była ocena funkcjonowania ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Informację przedstawił Sekretarz Stanu w MRiT Michał Jaros. Podczas komisji przedstawiciel KRIA RP, Wiceprezes Piotr Gadomski zwrócił uwagę m.in. na konieczność uzupełnienia nowego narzędzia planistycznego, jakim jest Zintegrowany Plan Inwestycyjny o etap koncepcji architektoniczno-urbanistycznej. Posiedzenie komisji stało się również dobrym przyczynkiem do zwrócenia uwagi na konieczność pilnego przyjęcia Polskiej Polityki Architektonicznej.
2 kwietnia 2025 r. w Sejmie RP odbyło się posiedzenie Komisji Infrastruktury poświęcone stanowi prac nad nowelizacją rozporządzeń: w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz w sprawie użytkowania budynków mieszkalnych. Informację przedstawili Sekretarz Stanu w MRiT Michał Jaros oraz dyrektor Departamentu Architektury, Budownictwa i Geodezji MRiT Monika Wróblewska. Podziękowano KRIA RP za udział przedstawicieli samorządu zawodowego architektów w pracach zespołu roboczego do spraw przepisów technicznych, który w ostatnich miesiącach pracował nad wypracowaniem optymalnych rozwiązań nowelizacji. Zapowiedziano, że już pod koniec kwietnia projekt nowych warunków technicznych zostanie przekazany do zaopiniowania przez właściwe podmioty. Wiceprezes KRIA RP Piotr Gadomski zwrócił uwagę m.in. na konieczność skorelowania przepisów warunków technicznych obiektów oraz budowli ochronnych.
https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/transmisje_arch.xsp?unid=AC1000577744493AC1258C5900397F19
