Na stronie ACE ukazał sie następujący artykuł :
W obliczu ery transformacji środowiska zbudowanego Unii Europejskiej Rada Architektów Europy i Europa Nostra zorganizowały 28 listopada 2024 r. w Krakowie jednodniową konferencję publiczną "Nowy europejski Bauhaus: dziedzictwo i transformacja". Wydarzenie miało na celu zaangażowanie decydentów i zainteresowanych stron w dyskusję na temat wyzwań związanych z dziedzictwem budowlanym. W programie zwrócono uwagę na najlepsze praktyki, innowacyjne rozwiązania w zakresie konserwacji, modernizacji i adaptacyjnego ponownego wykorzystania, a także bariery i czynniki umożliwiające zwiększenie skali tych wysiłków i wspieranie innowacji.
Konferencja przyciągnęła około 250 uczestników, zarówno stacjonarnych, jak i online.
Sesja inauguracyjna
Po przywitaniu uczestników moderatorzy Agata Wąsowska-Pawlik, Dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury (MCK) i Członek Zarządu Europa Nostra oraz Borys Czarakcziew, Członek Zarządu Architects' Council of Europe, zaprosili przedstawicieli organizacji goszczących do wygłoszenia uwag wstępnych. Ruth Schagemann, przewodnicząca Rady Architektów Europy, oraz Sneška Quaedvlieg-Mihailović, sekretarz generalna Europa Nostra i kierowniczka projektu European Heritage Hub, nadały ton konferencji, podkreślając znaczenie partnerstw w ramach społeczeństwa obywatelskiego i z innymi zainteresowanymi stronami.
Głos zabrali senator Jerzy Fedorowicz, przewodniczący Komisji Kultury i Środków Przekazu Senatu RP, Janusz Sepioł, Główny Architekt Urzędu Miasta Krakowa oraz Bogdan Andrzej Zdrojewski, poseł do Parlamentu Europejskiego, wiceprzewodniczący Komisji Kultury i Edukacji. "Nowy europejski Bauhaus pokazuje, że Europejskiego Zielonego Ładu nie da się stworzyć w sposób fragmentaryczny. To platforma wyzwalania kreatywności i współpracy kultury z nauką – stwierdził Bogdan Andrzej Zdrojewski w przesłaniu wideo transmitowanym z konferencji.
Prof. Jacek Purchla, Wiceprezes Europa Nostra i Przewodniczący Kapituły Nagród Dziedzictwa Europejskiego / Jury Nagród Europa Nostra, wygłosił przemówienie na temat historii i znaczenia wpisu Historycznego Centrum Krakowa na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, podkreślając doświadczenia miasta w zakresie dziedzictwa i rozwoju. "Kraków należy do tych miast, w których dziedzictwo jest decydujące" – powiedział, wymieniając również zworniki dziedzictwa miejskiego: jakość, tożsamość, środowisko, zarządzanie, partycypację i gospodarkę.
Nowy europejski Bauhaus i dziedzictwo kulturowe
Pierwsza dyskusja panelowa dotyczyła nowego europejskiego Bauhausu i dziedzictwa kulturowego, a udział w niej wzięli Pia Maier Schriever, członkini Okrągłego Stołu Wysokiego Szczebla NEB, Ștefan Bâlici, prezes Rumuńskiego Orderu Architektów, oraz Marcos Ros Sempere, poseł do Parlamentu Europejskiego.
Wymiana zdań koncentrowała się na znaczeniu współtworzenia naszego środowiska zbudowanego, uczynienia mieszkalnictwa bardziej zrównoważonym i przystępnym cenowo oraz uznania dziedzictwa jako zasobu wiedzy i innowacji. Stefan Balici podkreślił, że aby osiągnąć ambitne cele w zakresie środowiska zbudowanego w Europie, nowy europejski Bauhaus powinien zostać włączony do głównego nurtu jako ramy jakości, zgodnie z postulatem zawartym w manifeście bukareszteńskim "Na rzecz praktyk w zakresie dziedzictwa kulturowego opartego na jakości w Europie", opublikowanym niedawno przez Europa Nostra.
Innowacje na rzecz dziedzictwa kulturowego
Druga rozmowa panelowa na temat innowacji dla dziedzictwa kulturowego obejmowała prezentacje Diego Zoppi, Członka Zarządu ACE, Koordynatora Obszaru Tematycznego "Praktyka Zawodu" oraz prof. Jerzego Hausnera, założyciela i przewodniczącego Open Eyes Economy Summit, którzy skupili się na regeneracyjnej mocy kultury w przejściu od gospodarki konwencjonalnej do regeneracyjnej.
"Odrodzenie kulturowe odbywa się poprzez wielopokoleniowe lokalne praktyki kulturowe. W tym przypadku regeneracja oznacza tworzenie nowych wyobrażeń. Jeśli nie traktujemy ludzi jako kuratorów, ale jako użytkowników, to tworzymy nie-miejsca, w których można żyć" – powiedział prof. Jerzy Hausner.
Zrównoważony rozwój w kontekście dziedzictwa kulturowego
Sesja popołudniowa była kontynuowana okrągłym stołem na temat zrównoważonego rozwoju w kontekście dziedzictwa, podczas którego zastanawiano się nad wpływem zmian klimatycznych na nasze środowisko zbudowane oraz rozwiązaniami w zakresie ochrony, modernizacji, ponownego wykorzystania i gotowości na wypadek zagrożeń. Paneliści Carl Bäckstrand, partner i zastępca dyrektora generalnego White Arkitekter i wiceprezes ACE, prof. Stefano Musso, przewodniczący grupy roboczej ACE Heritage Working Group, Riin Alatalu, wiceprezes ICOMOS na Europę oraz Graham Bell, członek zarządu Europa Nostra, podkreślili zmianę w polityce z wyburzania na modernizację istniejących budynków, ale zauważyli, że tradycyjne umiejętności i wiedza są nadal pomijane.
Edukacja i partycypacja społeczna
W kolejnym panelu poświęconym edukacji i partycypacji społecznej wystąpili dwaj laureaci nagród European Heritage Awards / Europa Nostra Awards 2024: Kościół Saksoński w Alma VII w Rumunii, Grand Prix w kategorii "Konserwacja i Adaptacyjne Ponowne Wykorzystanie" oraz Nagroda Publiczności (Stefan Balici, Prezydent Rumuńskiego Zakonu Architektów) oraz Boulouki – Objazdowe Warsztaty Budownictwa Tradycyjnego. Grecja, która została laureatem w kategorii "Kształcenie, szkolenie i umiejętności" (z rąk Inasa Sklavounosa, współzałożyciela i kierownika projektu), którzy podkreślili wartość udziału społeczeństwa, a dziedzictwo kulturowe nie jest celem, ale narzędziem dla społeczności.
Piotr Lewicki z pracowni Łatak-Lewicki Architectural opowiedział o przebudowie hotelu Cracovia, którego wyburzeniu udało się zapobiec dzięki ruchowi obywatelskiemu. Teraz zostanie przekształcony w muzeum architektury i wzornictwa. Olaf Grawert, kierownik kampanii w HouseEurope!, wyjaśnił tę europejską inicjatywę obywatelską na rzecz renowacji, łączącą praktykę, badania i politykę.
Dziedzictwo i odbudowa
Ostatnia dyskusja panelowa dotyczyła tematu dziedzictwa i odbudowy, czerpiąc z lekcji wojny w Ukrainie.
Prof. Bohdan Czerkes, dyrektor Instytutu Architektury Politechniki Lwowskiej, przekonywał, że europejskie miasta powinny być przygotowane na ostrzał w dzisiejszym agresywnym kontekście, a specjaliści powinni być szkoleni w zakresie ratowania dziedzictwa kulturowego w ekstremalnych warunkach czasu wojny.
Ruta Leitanaite, członkini zarządu Litewskiego Stowarzyszenia Architektów i koordynatorka projektu "UREHERIT" w ramach programu "Kreatywna Europa", ogłosiła właśnie opublikowane zalecenia grupy ekspertów pod przewodnictwem Komisji Europejskiej ds. ochrony dziedzictwa kulturowego na Ukrainie, uznając dziedzictwo za kluczowy zasób odbudowy.
Na koniec Akrivi-Athina Vlachou, specjalistka ds. urbanistyki w Europejskim Banku Inwestycyjnym (EBI), przedstawiła wytyczne inwestycyjne nowego europejskiego Bauhausu, które są narzędziem zapewniającym praktyczne i proceduralne aspekty inwestycji i przygotowania projektów w środowisku budowlanym zgodnie z wartościami NEB.
Sesja zamykająca i Deklaracja Krakowska
Konferencja zakończyła się zapowiedzią deklaracji krakowskiej "Nowy europejski Bauhaus: dziedzictwo i transformacja", wydanej wspólnie przez ACE, Europa Nostra i ICOMOS, w której przedstawiono 7 kluczowych zaleceń dotyczących przyszłości środowiska zbudowanego w Europie, począwszy od faworyzowania renowacji i adaptacyjnego ponownego wykorzystania, poprzez innowacje i tradycyjną wiedzę, podnoszenie kwalifikacji i udział obywateli, aż po kryteria jakości, partnerskie uczenie się i zarządzanie ryzykiem oraz Gotowość.
"Poprzez Deklarację Krakowską chcemy nadać cel ramom polityki. Architektura i urbanistyka są odzwierciedleniem naszych społeczeństw. Chodzi o tworzenie wartości, stawianie właściwych pytań. Chodzi o ludzi, jakość i wolność wyboru miejsca zamieszkania, na obszarach miejskich lub wiejskich" – powiedziała Ruth Schagemann, przewodnicząca Rady Architektów Europy.
W deklaracji zaproponowano również wezwanie do działania skierowane do przyszłej Komisji Europejskiej, niedawno wybranych posłów do Parlamentu Europejskiego i państw członkowskich. "UE powinna przyjąć całościowe, zorientowane na jakość i kulturowe podejście we wszystkich politykach i programach finansowania, które mają wpływ na dziedzictwo budowlane. Skontaktujemy się z odpowiednimi członkami nowego kolegium komisarzy odpowiedzialnymi m.in. za spójność, mieszkalnictwo i umiejętności" – powiedziała Sneška Quaedvlieg-Mihailovic, sekretarz generalna Europa Nostra i kierowniczka projektu European Heritage Hub.
To hybrydowe wydarzenie zostało zorganizowane we współpracy i przy wsparciu Międzynarodowego Centrum Kultury i Centrum Dziedzictwa Europa Nostra w Krakowie w ramach finansowanego ze środków UE projektu pilotażowego European Heritage Hub. Wydarzenie jest współfinansowane ze środków programu Unii Europejskiej Kreatywna Europa i zostało objęte Honorowym Patronatem Prezydenta Miasta Krakowa Aleksandra Miszalskiego.
/Tekst na stronie ACE: https://ace-cae.eu/news/ace-europa-nostra-conference-and-ace-general-assembly-highlights/ /
zdjecia : Krzysztof Frąckowiak
