Środa, 19 czerwca 2024 r., była smutnym dniem dla środowiska architektów. Na elbląskim cmentarzu pożegnaliśmy Piotra Andrzejewskiego, jednego ze współtwórców Izby Architektów RP, przewodniczącego Warmińsko-Mazurskiej OIA RP, od 2014 r. członka Krajowej Rady IARP, osobę bezgranicznie oddaną samorządowi architektów.
Piotr nie tolerował arogancji, nieżyczliwości, kłamstwa, małostkowości, upraszczania spraw, zamiatania problemów pod dywan i „układania się” w imię realizacji własnych celów. Nie przywiązywał wagi do wygód. Żył niezwykle skromnie w niedużym mieszkaniu, nie dawał się zaprosić na porządną kolację, jeździł po kraju starym passatem z przebiegiem powyżej 500 tys. km, może niezbyt efektownie wyglądającym, za to będącym w znakomitym stanie technicznym. Auto znajdowało się bowiem pod stałą opieką zaprzyjaźnionego mechanika, traktującego je jak własne „zabytkowe dziecko”. Mieszkająca we Francji Ewa wspomniała niedawno, że najważniejszą płytą w samochodzie jej ukochanego brata były nagrania zespołu Led Zeppelin z utworem When the Levee Breaks.
Na polu zawodowym Piotr był bardzo krytyczny i surowy w ocenach, a jednocześnie niezwykle twórczy i precyzyjny w pozytywnych działaniach. Rozróżniał sprawy ważne od nieistotnych. Proponował rozwiązania, które przygotowywał poprzez drążenie tematu, „dokopywanie się” do papierów, spotkania z fachowcami czy telefoniczne konsultacje z bliskimi. Odbywały się one o 22:00, 23:00, 24:00, a nawet później. Jeżeli poprzedzał je SMS od Piotra, nie były dla jego znajomych niczym nadzwyczajnym.
Kierowałem Krajową Radą w latach 2014–2018, kiedy Krzysztof Ozimek pełnił funkcję sekretarza, a Piotr przewodniczył Komisji Legislacyjnej. Zaimponowała nam wiedza Piotra z zakresu prawa związanego z procesem budowlanym w Polsce i Unii Europejskiej, przemyślane poglądy dotyczące kierunków stanowienia prawa w przyszłości, a przede wszystkim gotowość do nieustannej pracy. Udało się nawiązać kontakty z departamentami ministerialnymi, Unią Metropolii Polskich i ze Związkiem Miast Polskich, z SARP, TUP, Krajową Izbą Urbanistów, Polską Izbą Inżynierów Budownictwa, Radą Architektów Europy, Polską Radą Architektury, Naczelną Radą Adwokacką czy powołanym w tamtym czasie Narodowym Instytutem Architektury i Urbanistyki. Proces legislacyjny był monitorowany na bieżąco, a pod koniec kadencji rząd przyjął zaproponowany przez architektów projekt ustawy o zawodzie. Zapowiadanego polskiego projektu ustawy o architekturze, wzorowanej na ustawie francuskiej, nie udało się już przedstawić. W kolejnych latach funkcjonowania samorządu, szczególnie w okresie pandemii, w Izbie pojawiły się oznaki kryzysu: nieprawidłowości w przygotowywaniu zjazdów, ograniczenia uprawnień delegatów i członków rad na rzecz prezydiów i pojedynczych osób. Potrzebne były zmiany regulacji wewnętrznych, w tym Statutu Izby.
Piotr codziennie śledził zachodzące w Polsce zmiany. Po zaprzysiężeniu 13 grudnia 2023 r. nowego rządu RP przygotował następujące priorytety w sferze planowania przestrzennego, architektury i procesu inwestycyjnego:
Proces inwestycyjny po zmianach ustrojowych w Polsce powinien być generalnie zmodernizowany, a nie sztukowany setkami poprawek legislacyjnych.
Nie wszyscy w Izbie chcieli i nie wszyscy umieli słuchać „niezrozumiałych wywodów Andrzejewskiego”. Bardziej nośne były proste recepty. Piotr boleśnie odbierał ograniczanie mu czynnego uczestnictwa w realnych wydarzeniach, w ostatnich miesiącach szukał więc alternatywnych dróg uprawiania polityki poprzez nawiązywanie relacji poza Izbą – z osobami, z którymi potrafił się bezproblemowo porozumieć. Dzisiaj brakuje nam Piotra i jego opinii, strategicznych analiz, przemyślanych odpowiedzi na najtrudniejsze pytania.
W trakcie pracy przy biurku z komputerem odszedł od nas wybitny analityk i wizjoner, w pełni oddany samorządowi, a przede wszystkim architekturze. ■
RYSZARD GRUDA
architekt IARP, prezes KRIA RP IV kadencji; w latach 1988–1991 – członek Prezydium Zarządu Głównego SARP, 1992–1993 – doradca Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, 1994–1998 oraz 1998–2002 – radny miasta Gdańska, 1990–2002 – trzykrotnie wiceprezydent Gdańska; odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za „wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce”; od 2003 r. współautor wielu projektów urbanistyczno-architektonicznych, właściciel Biura Inwestycyjnego RG
